آشنایی کامل با سایت VirusTotal: ابزار تحلیل بدافزار و افزایش امنیت سایبری

VirusTotal یکی از ابزارهای پرکاربرد در دنیای امنیت سایبری است که امکان اسکن و تحلیل فایل‌ها و لینک‌های مشکوک را به کاربران ارائه می‌دهد. این سایت در سال ۲۰۰۴ توسط شرکت Hispasec، یک شرکت امنیتی اسپانیایی، راه‌اندازی شد. هدف اصلی VirusTotal فراهم آوردن بستری بود که کاربران بتوانند با استفاده از چندین موتور آنتی‌ویروس، فایل‌های مشکوک خود را اسکن کنند. این قابلیت به کاربران این امکان را می‌داد که بدون نیاز به نصب چندین آنتی‌ویروس، فایل‌ها و لینک‌های خود را با ده‌ها موتور مختلف بررسی کنند.

در سال ۲۰۱۲، شرکت Google این پلتفرم را خریداری کرد و از آن پس، VirusTotal به عنوان بخشی از اکوسیستم امنیتی Google به رشد خود ادامه داد. در سال‌های اخیر، VirusTotal زیرمجموعه Chronicle Security، که شاخه امنیت سایبری شرکت مادر Google یعنی Alphabet است، فعالیت می‌کند و همچنان به ارائه خدمات رایگان و حرفه‌ای برای تحلیل بدافزار ادامه می‌دهد.

قابلیت‌ها و ویژگی‌های VirusTotal

VirusTotal مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و قابلیت‌های خاص دارد که آن را به ابزاری قدرتمند در دنیای امنیت سایبری تبدیل کرده است:

1. استفاده از چندین موتور آنتی‌ویروس: یکی از ویژگی‌های برجسته VirusTotal این است که فایل‌ها و لینک‌ها را با استفاده از بیش از ۷۰ موتور آنتی‌ویروس و ابزارهای امنیتی تحلیل می‌کند. این امکان باعث افزایش دقت در تشخیص بدافزارها و کاهش احتمال عدم شناسایی تهدیدات می‌شود.
2. گزارش‌های جامع و کامل: پس از اسکن هر فایل یا لینک، VirusTotal گزارشی دقیق و جامع ارائه می‌دهد. این گزارش‌ها شامل نام تهدیدات شناسایی‌شده، نرخ تشخیص (تعداد موتورهایی که فایل را به عنوان تهدید شناسایی کرده‌اند)، جزئیات فنی درباره بدافزار، هش فایل، و اطلاعاتی درباره ارتباطات شبکه‌ای مشکوک فایل است.
3. پشتیبانی از اسکن فایل‌ها و URLها: کاربران می‌توانند فایل‌ها و لینک‌های مشکوک را برای تحلیل آپلود کنند. قابلیت اسکن URLها به کاربران امکان می‌دهد که از امنیت لینک‌های اینترنتی اطمینان حاصل کنند و از حملات فیشینگ و سایت‌های مخرب در امان بمانند.
4. امکان اسکن IP و دامنه‌ها: VirusTotal به کاربران اجازه می‌دهد تا آدرس‌های IP و دامنه‌های اینترنتی مشکوک را نیز بررسی کنند. این امکان به خصوص برای مدیران شبکه و متخصصان امنیتی که به دنبال شناسایی تهدیدات در سطح شبکه هستند، مفید است.
5. به اشتراک‌گذاری اطلاعات تهدیدات: VirusTotal پلتفرمی برای اشتراک‌گذاری اطلاعات تهدیدات است. فایل‌ها و لینک‌های مشکوکی که توسط کاربران آپلود می‌شوند، به صورت ناشناس در اختیار دیگر محققان امنیتی و شرکت‌های امنیتی قرار می‌گیرد. این امکان به شناسایی و مستندسازی سریع‌تر تهدیدات جدید کمک می‌کند.
6. پشتیبانی از API: VirusTotal برای کاربران حرفه‌ای و سازمان‌ها API ارائه می‌دهد که امکان ادغام این ابزار با سیستم‌های امنیتی دیگر را فراهم می‌کند. این API به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا به صورت خودکار و مداوم فایل‌ها و لینک‌ها را بررسی کنند و به نتایج تحلیل دسترسی داشته باشند.

مراحل کار با VirusTotal

کار با VirusTotal بسیار ساده و کاربرپسند است. مراحل اسکن و تحلیل فایل‌ها و لینک‌ها به شرح زیر است:

1. ورود به سایت: ابتدا کاربران باید به آدرس رسمی VirusTotal (www.virustotal.com) مراجعه کنند.
2. انتخاب نوع اسکن: در صفحه اصلی، می‌توانید نوع آیتمی که قصد اسکن آن را دارید، انتخاب کنید. گزینه‌های موجود شامل فایل‌ها، URLها، دامنه‌ها و IPها هستند.
3. آپلود فایل یا وارد کردن URL: فایل مشکوک را می‌توانید از رایانه خود آپلود کنید و یا URL یا آدرس IP مشکوک را وارد کنید.
4. مشاهده نتایج: پس از آپلود، VirusTotal به سرعت فایل یا URL مورد نظر را بررسی می‌کند و گزارشی شامل وضعیت شناسایی شده توسط تمامی موتورهای آنتی‌ویروس ارائه می‌دهد.
5. تفسیر گزارش: در صفحه نتایج، گزارشی جامع از وضعیت امنیتی فایل یا URL به نمایش درمی‌آید. در این گزارش، می‌توانید مشاهده کنید که هر یک از موتورهای امنیتی، فایل را به عنوان یک تهدید شناسایی کرده یا آن را ایمن ارزیابی کرده‌اند.

موارد استفاده VirusTotal

VirusTotal در بین کاربران و سازمان‌ها موارد استفاده گسترده‌ای دارد که به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• کاربران عادی: کاربران می‌توانند فایل‌ها و لینک‌های مشکوک را قبل از باز کردن یا دانلود، بررسی کنند تا از ایمنی آن‌ها مطمئن شوند.
• متخصصان امنیت: VirusTotal به محققان امنیت سایبری و تیم‌های پاسخ‌گویی به حوادث امنیتی (CSIRT) کمک می‌کند تا بدافزارهای جدید را شناسایی و تحلیل کنند.
• مدیران سیستم و شبکه: مدیران شبکه می‌توانند از VirusTotal برای بررسی آدرس‌های IP و دامنه‌هایی که با سیستم‌های آن‌ها در ارتباط هستند، استفاده کنند تا از وجود تهدیدات مخفی در شبکه مطلع شوند.
• سازمان‌های امنیتی و آنتی‌ویروس: شرکت‌های آنتی‌ویروس و سایر سازمان‌های امنیتی می‌توانند اطلاعات بدست‌آمده از VirusTotal را برای بهبود محصولات و خدمات خود و بهبود شناسایی تهدیدات به کار ببرند.

محدودیت‌ها و ملاحظات استفاده از VirusTotal

با وجود کارایی بالا، VirusTotal محدودیت‌هایی نیز دارد که کاربران باید به آن‌ها توجه کنند:

1. دقت شناسایی: اگرچه VirusTotal از چندین موتور آنتی‌ویروس استفاده می‌کند، اما باز هم امکان دارد که بدافزارهای بسیار پیچیده یا تهدیدات نوظهور از دید تمامی موتورهای آنتی‌ویروس مخفی بمانند.
2. محدودیت حجم فایل: VirusTotal تنها فایل‌هایی با حجم حداکثر ۶۵۰ مگابایت را قبول می‌کند، بنابراین برای فایل‌های بزرگ‌تر کاربران نمی‌توانند از این پلتفرم استفاده کنند.
3. به اشتراک‌گذاری داده‌ها: کاربران باید توجه داشته باشند که فایل‌ها و لینک‌های آپلود شده در VirusTotal ممکن است به صورت عمومی در دسترس محققان امنیت قرار گیرند. از این رو، آپلود فایل‌های حساس و محرمانه پیشنهاد نمی‌شود.
4. تاخیر در به‌روزرسانی دیتابیس: برخی از موتورهای آنتی‌ویروس در VirusTotal ممکن است دارای تاخیر در به‌روزرسانی باشند و بدافزارهای جدید و ناشناخته را به‌موقع شناسایی نکنند.

آنتی‌ویروس‌های مختلف در پلتفرم VirusTotal

VirusTotal از بیش از ۷۰ موتور آنتی‌ویروس و ابزار امنیتی مختلف برای بررسی فایل‌ها و لینک‌های مشکوک استفاده می‌کند. این آنتی‌ویروس‌ها که هرکدام دارای الگوریتم‌های خاص خود برای شناسایی تهدیدات هستند، در شناسایی انواع مختلفی از بدافزارها کمک می‌کنند. برخی از این آنتی‌ویروس‌ها و قابلیت‌های کلیدی آن‌ها به شرح زیر است:

1. Kaspersky: یکی از قدیمی‌ترین و معروف‌ترین آنتی‌ویروس‌ها با دقت بالا در شناسایی تهدیدات پیچیده. این ابزار به‌ویژه در شناسایی بدافزارهای ناشناخته و پیچیده عملکرد خوبی دارد.
2. Bitdefender: این آنتی‌ویروس به دلیل شناسایی قوی تهدیدات و کم‌ترین میزان خطای مثبت شناخته می‌شود. Bitdefender از چندین لایه محافظتی استفاده می‌کند و در شناسایی تهدیدات جدید به‌روز است.
3. McAfee: با تمرکز بر شناسایی تهدیدات بدافزاری و فیشینگ، McAfee یکی از پرکاربردترین آنتی‌ویروس‌ها در دنیای کسب‌وکار است و برای تشخیص تهدیدات در فایل‌های حجیم و پیچیده استفاده می‌شود.
4. Symantec (Norton): این آنتی‌ویروس به دلیل سرعت و کارایی بالا در شناسایی ویروس‌ها و بدافزارهای قدیمی و جدید، مورد توجه است و با پایگاه داده به‌روزشده‌ای از تهدیدات، به VirusTotal در ارائه نتایج دقیق کمک می‌کند.
5. Avast و AVG: این دو آنتی‌ویروس که از یک پلتفرم مشابه استفاده می‌کنند، در شناسایی بدافزارهای رایج، تهدیدات شبکه و برنامه‌های ناخواسته (PUP) قوی هستند.
6. ESET NOD32: این آنتی‌ویروس با تکنولوژی اختصاصی ThreatSense خود، به سرعت تهدیدات ناشناخته را شناسایی می‌کند و عملکرد خوبی در تحلیل و شناسایی بدافزارها در زمان واقعی دارد.
7. Sophos: یکی از آنتی‌ویروس‌های محبوب در سازمان‌ها و شبکه‌های بزرگ به دلیل قابلیت‌های مدیریتی قوی و تشخیص تهدیدات سایبری پیشرفته است.
8. Microsoft Defender: این آنتی‌ویروس به صورت رایگان در سیستم‌عامل ویندوز قرار دارد و در شناسایی تهدیدات عمومی و تهدیدات روز صفر (zero-day) موثر است.
9. Trend Micro: این آنتی‌ویروس تمرکز ویژه‌ای بر شناسایی تهدیدات ایمیلی و فیشینگ دارد و به شناسایی بدافزارهای شبکه‌ای نیز کمک می‌کند.
10. ClamAV: یک آنتی‌ویروس منبع باز است که در شناسایی بدافزارهای رایج و برنامه‌های مخرب موثر است و به‌ویژه برای سیستم‌های لینوکس محبوب است.

سایر ویژگی‌های آنتی‌ویروس‌های VirusTotal

آنتی‌ویروس‌های استفاده شده در VirusTotal با الگوریتم‌های خاص خود انواع مختلفی از تهدیدات شامل بدافزارها، ویروس‌ها، کرم‌ها، تروجان‌ها، بات‌ها، باج‌افزارها، و تهدیدات روز صفر را شناسایی می‌کنند. هرکدام از این موتورهای آنتی‌ویروس با به‌روزرسانی پایگاه داده تهدیدات خود به طور منظم، باعث می‌شوند تا دقت شناسایی تهدیدات در VirusTotal به بالاترین حد ممکن برسد.

استفاده از VirusTotal به عنوان ابزاری مکمل در امنیت سایبری

VirusTotal باید به عنوان ابزاری مکمل در کنار سایر ابزارها و روش‌های امنیتی استفاده شود. این سایت به کاربران کمک می‌کند تا اطلاعات ارزشمندی درباره فایل‌ها و لینک‌های مشکوک به دست آورند و تهدیدات را شناسایی کنند. با این حال، هیچ ابزار امنیتی نمی‌تواند جایگزین اقدامات پیشگیرانه و سیاست‌های امنیتی جامع در سطح سازمانی شود. برای اطمینان بیشتر، کاربران باید از چندین لایه امنیتی و ابزارهای دیگر در کنار VirusTotal استفاده کنند.

VirusTotal به عنوان یکی از برجسته‌ترین ابزارهای تحلیل بدافزار و شناسایی تهدیدات، به کاربران و سازمان‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری در دنیای سایبری فعالیت کنند. با استفاده از این پلتفرم، کاربران می‌توانند تهدیدات امنیتی را شناسایی کرده و از حملات بدافزاری جلوگیری کنند.